Margin Call (Teminat Tamamlama Cagrisi) Nedir?
Margin Call (Teminat Tamamlama Cagrisi), marjin hesabınızın degeri gerekli sürdürme marjini seviyesinin altına düstügünde, borsanız veya brokerınızın ek fon yatırmanızı talep etmesidir. Fon eklemezseniz pozisyonunuz zorla likide edilir.
Riskinizi Hesaplayın: Pozisyon acmadan önce tam margin call ve likidasyon fiyatlarınızı ögrenmek icin Likidasyon Hesaplayıcı'mızı kullanın.
Margin Call Nasıl Calisir?
Kaldırac ile islem yaptıgınızda borsadan para odünc alırsınız:
Örnek: Bitcoin'de 10x Kaldıracli Long
Sermayeniz: $1,000 (yaklasık 35,000 TL)
Ödünc: $9,000
Pozisyon boyutu: $10,000 (0.1 BTC, $100,000 fiyatla)
Sürdürme marjini: %5 ($500)
Margin call: ~%5 kayıpta (pozisyon degeri $9,500)
Likidasyon: ~%10 kayıpta (pozisyon degeri $9,000)
Margin Call vs Likidasyon
| Olay | Ne Zaman Olur | Ne Yapabilirsiniz |
|---|---|---|
| Margin Call | Pozisyon degeri sürdürme marjini seviyesine düser | Fon ekle veya pozisyonu kapat |
| Likidasyon | Pozisyon degeri sürdürme marjininin altına düser | Hicbir sey — zorunlu kapanıs |
Kritik Fark
- Margin Call = Uyarı. Hala hareket etmek icin zamanınız var.
- Likidasyon = Oyun bitti. Marjiniz gitti.
Kaldıraca Göre Margin Call Seviyeleri
| Kaldırac | Margin Call'a Kadar Yaklasık Düsüs | Likidasyona Kadar Yaklasık Düsüs |
|---|---|---|
| 2x | ~%25 | ~%50 |
| 5x | ~%10 | ~%20 |
| 10x | ~%5 | ~%10 |
| 20x | ~%2.5 | ~%5 |
| 50x | ~%1 | ~%2 |
| 100x | ~%0.5 | ~%1 |
Kesin seviyelerinizi hesaplayın: Likidasyon Hesaplayıcı
Margin Call'dan Nasıl Kacinilir?
1. Düsük Kaldırac Kullanın
Yüksek kaldırac = küçük hareketler = margin call
20x yerine → 3-5x kullanın
├── Fiyat hareketi icin daha fazla alan
├── Margin call -%2.5 yerine -%10'da
└── Daha rahat uyku
2. Margin Call'dan ÖNCE Stop-Loss Koyun
Giris: $100,000 BTC
Kaldırac: 10x
Margin call: ~$95,000
Likidasyon: ~$90,000
Stop-loss: $96,000-$97,000
├── Marjinin %3-4'ü kayıp
├── %100 DEGIL
└── Sonraki islem icin sermaye korundu
3. Pozisyonlarınızı İzleyin
Cogu borsa gösterir:
- Mevcut marjin oranı
- Margin call'a uzaklık
- Likidasyona uzaklık
Özellikle yüksek volatilite dönemlerinde düzenli kontrol edin.
4. Yedek Sermaye Tutun
Sermayenizin %100'ünü marjin olarak kullanmayın. Yedek tutun:
- Gerektiginde margin call'ları karsılamak icin
- Stratejik ortalama düsürmek icin
- Duygusal kararlardan kacınmak icin
Türkiye Ekonomik Baglamı
Yüksek Enflasyon ve Kripto Ticareti
Türkiye'nin yüksek enflasyon ortamı kripto ticaretini etkiler:
- TL Degersizlesmesi: TL'deki degerlesmeler USD bazlı kripto pozisyonlarını etkiler
- Hedge Aracı: Birçok Türk yatırımcı kripto'yu enflasyona karsi koruma olarak görüyor
- Risk Katmanı: Kaldıracli islem + TL volatilitesi = cift risk
- Dikkatli Olmak Gerekir: Yüksek kaldıractan kacının, özellikle yerel para birimi dengesiz iken
TL ile Kripto Ticareti
Örnek: TL bazlı düsünce
$1,000 yatırım = ~35,000 TL (güncel kur)
10x kaldırac
Pozisyon: $10,000 = ~350,000 TL
Margin call'da (~%5 kayıp):
Kayıp: $500 = ~17,500 TL
Likidasyonda (~%10 kayıp):
Kayıp: $1,000 = ~35,000 TL (tüm yatırım)
Türkiye'deki Borsalar
Paribu
- Türkiye'nin en büyük kripto borsası
- TL ile islem destegi
- Spot islem odaklı
- Sınırlı kaldırac secenekleri
BtcTurk
- Türkiye'nin ilk kripto borsası
- TL destegi
- Spot ve limit emirler
- BTK denetiminde
Binance TR
- Binance'ın Türkiye kolu
- TL yatırma/cekme
- Spot islem (vadeli islemler sınırlı)
- Global altyapı ile yerel hizmet
Uluslararası Borsalar Kullanırken
- Vergi: Yurt dısı borsalardan kazanclar da beyan edilmeli
- Yasal Risk: Türk ve uluslararası düzenlemeler arasındaki farkları bilin
- TL Cekimi: Dogrudan mümkün degil, yerel borsa üzerinden gecis gerekir
Borsa Özel Margin Call Kuralları
Binance Futures
- Sürdürme marjini pozisyon boyutuna göre degisir
- %100 marjin oranında margin call
- Sürdürme marjini ihlalinde likidasyon
- Cross marjin tüm bakiyeyi kullanır
Bybit
- Binance'a benzer
- Sigorta fonu koruması sunar
- ADL (Otomatik Kaldırac Azaltma) son cözüm olarak
OKX
- Kademeli sürdürme marjini
- Coklu uyarı seviyeleri
- İleri düzey kullanıcılar icin portföy marjini
Margin Call Aldıgınızda Ne Yapmalı?
Secenek 1: Marjin Ekle
Artılar:
├── Pozisyon acık kalır
├── Likidasyon uzaklaştırılır
└── Fiyat dönerse toparlanabilir
Eksiler:
├── Daha fazla sermaye riske girer
├── Batan geminin ardından para atabilir
└── Duygusal karar tuzagı
Secenek 2: Pozisyonu Kapat
Artılar:
├── Zararı sabitler
├── Kalan sermayeyi korur
├── Stresi ortadan kaldırır
└── Daha iyi fiyattan tekrar girebilir
Eksiler:
├── Zararı realize eder
└── Toparlanmayı kacırabilir
Secenek 3: Pozisyon Boyutunu Azalt
Orta yol:
├── Pozisyonun bir kısmını kapat
├── Marjin gereksinimini azaltır
├── Bir miktar pozisyon tutar
└── Risk/ödül dengesi
Margin Call İstatistikleri
Arastırmalar gösteriyor ki margin call alan traderlar:
- %78'i 24 saat icinde tamamen likide oluyor
- %95 bireysel trader kaldıracla para kaybediyor
- Margin call'dan likidasyona ortalama süre: 4 saat
Kaldıraclı Ticaretten Neden DCA Daha Güvenli?
Cogu yatırımcı icin spot piyasalarda DCA (Maliyet Ortalaması) margin call riskini tamamen ortadan kaldırır:
| Faktör | Kaldıraclı Ticaret | Spot DCA |
|---|---|---|
| Margin call riski | YÜKSEK | SIFIR |
| Likidasyon riski | YÜKSEK | SIFIR |
| Maksimum kayıp | Marjinin %100'ü | Sadece varlik → $0 olursa |
| Stres seviyesi | Çok yüksek | Düsük |
| Gereken zaman | Sürekli izleme | Haftada 15 dk |
Stressiz yatırıma basla: DCA Hesaplayıcı — margin call yok, likidasyon yok.
Yaygın Margin Call Hataları
Uyarıyı Görmezden Gelmek
Fiyatın dönecegini ummak strateji degildir. Hemen harekete gecin.
Analiz Yapmadan Marjin Eklemek
Trend aleyhinize devam ediyorsa, fon eklemek sadece sorunu erteler.
Tüm Mevcut Fonları Kullanmak
Durum kötülesirse hicbir secenek bırakmaz.
Duygusal İntikam Ticareti
Margin call sonrası hemen yeni kaldıraclı pozisyon acmayın.
Türkiye'de Kripto Vergilendirmesi
Mevcut Durum
- Yasal Belirsizlik: Kripto vergisi konusunda net düzenleme bekleniyor
- Beyan Önerisi: Kazancları gelir vergisi kapsamında beyan etmek önerilir
- Kaldıraclı İslemler: Daha karmasık vergi durumları yaratabilir
- Mali Müsavire Danısın: Büyük kazanclar icin profesyonel yardım alın
Sık Sorulan Sorular
Margin call ve likidasyon arasındaki fark nedir?
Margin call, fon eklemeniz icin bir uyarıdır. Likidasyon, pozisyonun zorla kapatılmasıdır. İkisi arasında hareket etmek icin bir pencere var.
Spot ticarette margin call olur mu?
Hayır. Margin call'lar sadece ödünc alınmıs fonlarla (marjin/vadeli islemler) islem yaparken olur. Kendi paranızla spot ticaretin margin call'ı yoktur.
Margin call'a ne kadar hızlı yanıt vermeliyim?
Mümkün oldugunca hızlı. Dalgalı kripto piyasalarında likidasyondan önce dakikalardan saatlere kadar zamanınız olabilir. Bazı borsalar belirli zaman sınırları koyar.
Borsa margin call'ları bildirir mi?
Evet, uygulama bildirimleri, e-posta ve SMS (etkinse) ile. Ama sadece bildirimlere güvenmeyin — pozisyonlarınızı izleyin.
Margin call seviyesinden önce alarm kurabilir miyim?
Evet! Cogu borsa herhangi bir marjin oranında özel alarmlar ayarlamanıza izin verir. Erken uyarılar icin %150-200'e ayarlayın.
Bu makale sadece egitim amaclidir. Kaldıraclı ticaret asırı kayıp riski tasır. Sadece tamamen kaybetmeyi göze alabileceginiz fonlarla islem yapın.